tarihbulteni
ordudinhukuk
ORDU ( SÜ )
Kadın erkek her Türk savaşa hazırdır ( Ordu millet anlayışı )
Ücretli değildir.
Her Türk bir asker sayılır.
Ordunun temeli süvarilere dayanır.
Boy beyi, han, şad, tigin gibi yöneticiler savaşa hazır bir komutandır.
İlk düzenli Türk ordusu Mete Han tarafından kurulmuştur. Mete Han’ın başa geçtiği M.Ö.209 yılı Türk Kara Kuvvetleri’nin kuruluş tarihi olarak kutlanmaktadır.
Onlu sistem vardır. En küçük on, en büyük onbin kişilik birlikler vardır. Onbin kişilik birimlere tümen denir. Ordu 24 tümenden oluşur.
Avrupa bu sistemden etkilenmiştir. Romalılar, Ruslar, Moğollar, Çinliler vb. devletler taklit etmişlerdir.
Bugünkü flama ve sancak yerine tuğlar kullanılmıştır.
Genellikle hafif silahlar; ok, yay, kılıç, kalkan, kargı, mızrak, süngü ve hançer kullanılmıştır. Düşman ve araziye göre taktik vardır. Keşif, yıpratma, ani baskın ve Turan Taktiği ( kurt oyunu ) savaş taktikleridir. ( Malazgirt, Niğbolu, Mohaç)
DİN VE İNANIŞ
Türkler dini bir toplum değildir. Daha çok siyasi bir karaktere sahiptir.
Din adamları ayrı bir sınıf değildir.
Türklerde şamanizm’den etkilenme vardır fakat din değildir, büyü ve gizli güçlere inanma vardır. Temsilcilerine şaman denir. Şifa vericilik esastır.
Eski Türklerde dini inanç üç noktada toplanmıştır;
Tabiat Kuvvetlerine İnanma
Atalar Kültü
Gök Tanrı İnancı
Tabiat Kuvvetlerine İnanma: Dağ, tepe, kaya, ırmak, vadi, ağaç, orman, güneş, ay ve yıldız gibi varlıklarda bir takım gizli güçlerin var olduğuna inanılır.
Ruhlar, iyilik seven ve kötülük getiren olarak ikiye ayrılır.
Doğadaki bu ruhlara iduk yer- su ( kutsal yer su ) denir.
Umay tanrıça adıdır.
Yada taşı; yağmur yağdırmak ve rüzgar estirmek için sihrine başvurulan kutsal taştır.
İlkbaharda ve sonbaharda at ve koyun kurban edilir. İlkbaharda törenler yapılır ( Nevruz: Yenigün )
Atalar Kültü: Ölen kişilere ve atalara ait hatıralar kutsaldır. Ataların ruhlarının kendilerini koruduğuna inanılır ve kurban kesilir. Mezarlara yapılan saldırı savaş nedeni olabilir.
Gök Tanrı İnancı: Türklerin asıl dinidir. Bütün kâinatı yaratan Göktanrı’dır.
Bugünkü Tanrı sözcüğü, Orhun yazıtlarında Tengri veya Tengiri biçimindedir.
Göktanrı can veren yaşatan ve öldürendir. Yol gösterir, hükmeder, cezalandırır ve mükâfatlandırır.
Türklerin devlet kurması Göktanrı’nın isteği ile olmuş ve hakana verilmiştir. Tanrı tarafından verilen devleti yönetme yetkisine kut denir.
Ölenlerin ardından yas tutulur ve yuğ adı verilen törenler yapılır. Bu törenlerde ziyafet verilir, at yarışları yapılır.
Ölüler kurgan adı verilen mezarlara gömülür.
Ölümden sonraki hayata inanç vardır. Eşyalar da gömülür. Mezarlara balbal adını verdiğimiz taşlar dikilir.
Gök kutsaldır, gök ve yer yedi kattan yaratılmıştır.
Uçmağ; Cennet, Tamu; Cehennem olarak ifade edilmiştir, öldükten sonra dirilişe inanılmıştır.
Din adamlarına kam denilmiştir.
Türk topluluklarının asıl dini Gök Tanrı dini olmasına rağmen, bazı topluluklarda değişik dinlerin yayıldığı da görülmektedir.
Uygurlar arasında Budizm, Maniheizm, Hıristiyanlık ve İslamiyet yayılmıştır. Hazarlar da Museviliği kabul etmişlerdir. Macarlar, Kumanlar, Peçenekler, Tuna Bulgarları Hıristiyanlığı kabul etmiş, itil Bulgarları ise İslamiyet’i seçmişlerdi.
Hazarlar ve Uygurlar din konusunda daha çok hoşgörülü olmuşlardır.
İslamiyet dışındaki dinler genellikle Türklerin milli benliklerini kaybetmelerine ve diğer milletlerin arasında yok olmalarına sebep olmuştur.
HUKUK
Siyasi ve sosyal hayatı düzenleyen kurallara töre ( türe ) denir.
Adalet, iyilik, eşitlik değişmeyen hükümlerdir.
Töreye uymamak en büyük suç sayılmıştır.
Sosyal düzeni sağlamak için mahkemeler vardır. Mahkemelerin başında bulunan kişilere yargan denir. Kağanın başkanlık ettiği mahkemeye yargu denmiştir. Yüksek mahkemelerdir ve siyasi suçlara bakar.
Törelerin sert ve kesin hükümleri vardır. Hafif suçlar için hapis cezası vardır.
Tek eşlilik vardır. Miras hukukuna göre topraklar en küçük oğla taşınabilir mallar ise diğer oğullara verilir.
Türk hukuku ilk kez Uygurlar tarafından yazılı hale getirilmiştir.
Medeni hukuk, ticaret hukuku, borçlar hukuku ve vergi hukukuna ilişkindir.